Ở
Việt Nam: Trước năm 1986, kế hoạch được xây dựng theo phương thức “hai lên ba
xuống” tức là:
- Trung ương giao số kiểm tra xuống các bộ, ngành, địa phương, cơ sở để các đơn vị đầu mối kế hoạch tiến hành xây dựng kế hoạch.
- Dự thảo kế hoạch được gửi lên Trung ương và tiến hành bảo vệ kế hoạch.
- Trung ương giao kế hoạch đã bảo vệ xuống để đơn vị đầu mối hoàn chỉnh.
- Gửi kế hoạch đã hoàn chỉnh lên Trung ương để tổng hợp.
- Trung ương giao kế hoạch chính thức xuống cho đơn vị đầu mối kế hoạch.
Quá
trình xây dựng kế hoạch trước đây, nhất là trong thời kỳ đầu bước vào thời kỳ
quá độ lên chủ nghĩa xã hội và trong thời kỳ chiến tranh, thường thiếu các cơ sở
khoa học như các dự báo phát triển, các quy hoạch tổng thể cũng như các mô hình
cho cân đối liên ngành. Các quy luật khách quan hầu như không được nhận thức và
vận dụng đầy đủ. Việc lập kế hoạch thực chất là việc tổng hợp các kế hoạch từ
cơ sở, bộ, địa phương, trên
cơ sở đó mà phân chia nguồn lực và nhiệm vụ. Hơn nữa các kế hoạch thường bị chi
phối bởi mong muốn chủ quan của các cấp lãnh đạo và người xây dựng kế hoạch,
cho nên kế hoạch thiếu khách quan, mang tính áp đặt và khó có khả năng thực hiện.
Ngày
nay, việc xây dựng và thực hiện kế hoạch ngày càng gắn bó với việc xây dựng và
thực hiện các cớ chế, chính sách quản lý kinh tế; ngày càng kết hợp tốt hơn kế
hoạch kinh tế với xã hội. Phương thức lập kế hoạch đã và đang được nghiên cứu,
dần dần được đổi mới, chuyển mạnh sang kế hoạch định hướng có lượng hóa ở mức cần
thiết. Trong quá trình xây dựng khung kế hoạch đã từng bước áp dụng công nghệ
hiện đại và sử dụng mô hình kinh tế để tính toán định lượng, có tính đến các biến
số kinh tế – kỹ thuật ràng buộc chặt chẽ với nhau, như các thông số về tiết kiệm,
hệ số ICOR, tỷ lệ thất nghiệp, tốc độ tăng dân số… Các chỉ tiêu kế hoạch vĩ mô
được tính toán dựa theo thông lệ chung của các nước trong khu. vực hoặc của thế
giới, như chỉ tiêu GDP, cán cân thương mại, phân ngành kinh tế… Thay việc giao
số kiểm tra như trước đây bằng việc tổ chức các hội nghị hướng dẫn lập kế hoạch,
phổ biến các thông tin trong và ngoài nước (có khả năng ảnh hưởng đến sự phát
triển kinh tế), các chính sách, chế độ mới ban hành để các Bộ – Ngành – Địa
phương có căn cứ xây dựng kế hoạch trên cơ sở khai thác tối đa tiềm năng và lợi
thế của mình.
Từ khóa tìm kiếm nhiều: chiến
lược là gì, lập kế hoạch
